Jednym ze sposobów ochrony wykorzystywanej przez przedsiębiorcę formy produktu jest jej rejestracja w charakterze wzoru przemysłowego. Zgodnie z ustawową definicją wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Pokrótce wyjaśniając: wzór jest nowy jeżeli przed datą jego zgłoszenia identyczny lub prawie identyczny wzór nie został udostępniony publicznie; wzór posiada indywidualny charakter jeżeli ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą zgłoszenia. Rejestrując wzór uzyskujemy wyłączność na jego zarobkowe lub zawodowe wykorzystanie na określonym terytorium. Uprawniony ze wzoru może m.in. zakazać innym przedsiębiorcom używania produktu (co może polegać na oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu, importowaniu, eksportowaniu czy też składowaniu produktu w tym celu), w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany.

Procedura zgłoszeniowa wzoru przemysłowego przebiega wyjątkowo szybko. Przykładowo, w przypadku wniosku o rejestrację Europejskiego Wzoru Przemysłowego w Europejskim Urzędzie ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), czyli wzoru chronionego na terenie Unii Europejskiej, okres od dokonania zgłoszenia do uzyskania prawa może wynieść kilka dni.

Wynika to przede wszystkim z faktu, że procedura rejestracji sprowadza się do sprawdzenia kwestii formalnych – jeżeli zgłoszenie zostało przygotowane prawidłowo i nie zawiera braków, zgłaszający powinien uzyskać prawo. Nie przeprowadza się szczegółowych badań tzw. czystości wzoru. Ekspresowe tempo rejestracji wzorów przemysłowych można oczywiście potraktować jako wielką zaletę tego systemu. Jednakże ma on też swoje minusy – uzyskaną w tej procedurze ochronę można nierzadko łatwo podważyć lub obejść.

Urzędy nie sprawdzają, czy wzór jest nowy i posiada indywidualny charakter (z tym zastrzeżeniem, że Urząd Patentowy RP może odmówić rejestracji, jeżeli uzna, że zgłoszony wzór w sposób oczywisty nie posiada cech nowości, indywidualnego charakteru lub nie spełnia innych wymagań określonych ustawą). Brak nowości lub indywidualnego charakteru stanowi jednak podstawę unieważnienia wzoru na wniosek osoby, która posiada interes prawny w takim rozstrzygnięciu. Przedsiębiorca, wobec którego kierowane są roszczenia w związku z naruszeniem wzoru przemysłowego, nierzadko będzie bronił się przedstawiając podobne projekty upublicznione przed datą zgłoszenia do urzędu, zmierzając tym samym do podważenia nowości lub indywidualnego charakteru wzoru, a w konsekwencji do unieważnienia rejestracji.

Ponadto, prawo do wzoru przemysłowego nie rozciąga się na stricte techniczne aspekty projektu. Ochronę w tym zakresie przyznaje patent lub wzór użytkowy. Zgłaszając więc wytwór, którego wartość kryje się przede wszystkim w jego szczególnych walorach użytkowych, osiągniemy raczej pozorny sukces. Wprawdzie urząd udzieli nam prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, ale nie wykluczone, że inni przedsiębiorcy będą w dalszym ciągu korzystać z przedstawionego we wzorze nowatorskiego rozwiązania, zabezpieczając się choćby dzięki modyfikacji wyglądu produktu.

Ostatnia uwaga wymaga jeszcze odniesienia do zakresu ochrony postaci zarejestrowanego wytworu. Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego obejmuje (przyznaje wyłączność na) każdy wzór, który na zorientowanym użytkowniku nie wywołuje odmiennego ogólnego wrażenia. Jeżeli ogólne wrażenie wywoływane przez produkt konkurenta jest inne, co może wynikać choćby z różnic w kolorystyce, to nie ma miejsca naruszenie prawa do wzoru przemysłowego. W tym względzie niezwykle istotne jest jakie rysunki bądź zdjęcia projektu załączono do zgłoszenia. Źle dobrane, mogą istotnie ograniczyć rzeczywistą ochronę i ułatwić innym „obejście” prawa do wzoru przemysłowego.

Łatwo zarejestrować wzór przemysłowy, trudniej uzyskać dzięki temu silne, niedające się podważyć prawo. Warto jednak poświęcić trochę czasu przed zgłoszeniem na sprawdzenie, czy nabyte w drodze rejestracji uprawnienia nie okażą się czysto iluzoryczne, a koszty związane ze zgłoszeniem - niepotrzebne. Dlatego jeżeli potrzebujecie Państwo pomocy w związku z procedurami rejestracyjnymi stworzonych przez Was wzorów przemysłowych, służymy pomocą. W zakładce PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ dokładniej określamy zakres usług związanych z tą dziedziną prawa.